Hanna Rudzka-Cybis

Hanna Rudzka-Cybis

Opracowała Kinga Wojnicka



Hanna Rudzka-Cybis przyszła na świat 25 lipca 1897 r. w Mławie, zmarła 3 lutego 1988 r. w Krakowie. Uważana za jedną z najwybitniejszych polskich przedstawicielek koloryzmu (lata 30. i sztuka powojenna). Ceniona malarka. Jako pierwsza kobieta w historii krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych objęła stanowisko profesorskie. 

Młodość 
Pierwszymi nauczycielami malarstwa  Hanny byli Władysław Barwicki i Henryk Wierciński. Dziewczyna swoja przygodę z rysunkiem rozpoczęła dzięki matce, która zauważyła, że jej córka ma ponadprzeciętne umiejętności plastyczne. Dzięki ambicjom matki, Hanna rozpoczęła naukę rysunku już w wieku 14 lat. Poza zajęciami plastycznymi przyszła malarka uczęszczała również do gimnazjum filologicznego w Lublinie, a następnie w Szkole Sztuk Plastycznych (Warszawa, od 1917 r.). Tam kształciła się pod okiem Miłosza Kotarbińskiego. Jednak ze względów finansowych Hanna zmuszona była przerwać edukację. Studia ukończyła dopiero w 1923 r., ale już na ASP w Krakowie pod opieką Ignacego Pieńkowskiego oraz Józefa Pankiewicza. Było to możliwe dzięki wsparciu finansowym bliskiego krewnego. 


Martwa natura z paterą i jabłkami

Komitet Paryski
Razem ze znajomymi z uczelni, postanowiła nadal rozwijać się artystycznie. Grupa 11 osób stworzyła w 1923 r. organizację zwaną Komitetem Paryskim (KP, kapiści). Ich celem było pozyskanie środków na wyjazd od Paryża, który miał wpłynąć na rozwój ich umiejętności i kariery. Pieniądze zbierali na rozmaitych wydarzeniach, w tym organizując bale. Po roku działalności KP udało im się wyjechać do Paryża i tworzyć w wynajętej pracowni przy Impasse du Rouet. Grupa podjęła także studia w paryskim oddziale ASP (swojej macierzystej uczelni), angażowała się w wyjazdy plenerowe. Aby utrzymać się we Francji Hanna wraz z przyjaciółmi pracowali, zajmowali się chociażby tworzeniem kopii znanych dzieł malarskich takich artystów jak Rubens, Veronese, Fragonard. Kapiści zorganizowali też w stolicy Francji wystawę swoich prac w 1930 r. Były na niej prezentowane również obrazy Rudzkiej.  Rudzka spędziła w Paryżu siedem lat. Później w 1933 r. powróciła jeszcze do miasta na dwa lata. 

Działalność artystyczna 
Pierwsza wystawa Hanny zorganizowana została we Francji w Galerie Renaissance. Z kolei po wystawie w 1934 r. (w Warszawie) Państwowe Zbiory Sztuki zakupiły jej prace. Poza Francją, artystka upodobała sobie również Włochy, gdzie podróżowała.  Brała też udział w Wystawie Sztuki Polskiej w Pittsburghu w roku 1938.  Artystka spędziła II wojnę światowąw Krakowie. W tym czasie artystka zaangażowała się w prowadzenie Samopomocy Koleżeńskiej w miejskim Domu Plastyka. Po zakończeniu okupacji szybko zaangażowała się w budowę Związku Polskich Artystów Plastyków. Początkowo była wiceprezeską krakowskiego oddziału, następnie awansowała na prezeskę. Funkcję tę pełniła w latach 1948-1950. 
W 1945 r. Hanna Rudzka-Cybis uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego, a od 1956 r. profestor zwyczajna na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Była pierwszą kobietą, która objęła tę funkcję. Z czasem została też mianowana na stanowisko prodziekana i dziekana. Zarządzała Wydziałem Malarstwa. Po wojnie, w 1946 r., reprezentowała Polskę na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Współczesnej UNESCO w Paryżu. 
Cały czas była aktywna malarsko. Hanna tworzyła głównie pejzaże i martwą naturę, lubiła także malować portrety. Wystawiała za granicą, w tym w Austrii, Szwajcarii, Francji. Obecnie w Polsce większośc jej prac znajduje się w zbiorach Muzeum Historycznego w Sanoku, Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie i Poznaniu. 

Życie prywatne
Wraz z Janem Cybisem tworzyli artystyczne małżeństwo. Poznali się jeszcze na studiach, razem należeli do KP. Ślub wzięli w 1924 r., jednacch ich małżeństwo nie przetrwało próby czasu. Para rozstała się w czasach okupacji hitlerowskiej. 
Zasługi Hanny Rudzkiej-Cybis na rzecz budowy polskiego środowiska artystycznego były zauważalne i doceniane, otrzymała wiele wyróżnień i odznaczeń, w tym Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski w 1964 r. 
Doczekała sędziwego wieku 91 lat. Zmarła 3 lutego 1988 r. Jej nagrobek znajduje się na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

 

Kolorowanka wykonana na podstawie autoportretu Hanny Rudzkiej-Cybis
Kolorowanka do pobrania dostępna pod linkiem: https://kulturalniplus.pl/ccoloringbook/21 
Link do odstresowanek: https://kulturalniplus.pl/dzieci-mlodziez/odstresowanki


W artykule wykorzystano grafiki: 
https://pl.wikipedia.org/wiki/Hanna_Rudzka-Cybis#/media/Plik:Hanna_Rudzka-Cybis.jpg
art-decorum.pl