Władysław Gargul - niezwykły fotograf z Bochni, który zachwycał swoimi zdjęciami i parał się fotografią od lat najmłodszych. To właśnie jego pasja popchnęła go do założenia swojego własnego studia fotograficznego, a zmysł wynalazcy i przedsiębiorcy pozwolił zrewolucjonizować rynek w dziedzinie robienia zdjęć. Członek Honorowy Cechu Fotografików w Krakowie oraz dokumentalista życia codziennego w Wieliczce — Władysław Gargul zapisał się w historii jako jeden z najbardziej wpływowych ludzi w polskiej branży fotograficznej.

Barwy Szkła; Barwy-szkla-2013-Swiat-ze-szklanych.png (695×900) (barwyszkla.pl) [dostęp: 28.06.2024].

Krótki życiorys artysty

Władysław Gargul, urodzony 18 marca 1883 roku w Bochni, już jako dziecko wykazywał zainteresowanie fotografią. Przyszły wynalazca zaledwie w wieku 14 lat rozpoczął swoją ścieżkę zawodową, będąc przyjętym na praktyki w zakładzie fotograficznym u Juliusza Mienia w Krakowie (1897 rok). Uzyskał tam uprawnienia zawodowe i kontynuował swoją drogę fotograficzną, prowadząc filię fotograficzną w Bochni od 1903 roku, szybko stając się wspólnikiem tego zakładu przy zgodzie jego właściciela — Józefa Zacharskiego z Nowego Sącza. 

W późniejszych latach Władysław otworzył swój własny zakład atelier, mając zaledwie 20 lat. Jego filie powstały również w Zakopanem, stając się jednym z pierwszych osób fotografujących góry w Brzesku, a nawet i Wiedniu! Sezonowo zakład pojawił się także w Wieliczce i, choć Gargul nie planował raczej zostawać tam dłużej, przyciągnięty został wielickimi kopalniami oraz zakochał się w codziennym życiu mieszkańców. Już w 1918 roku fotograf zawitał do Wieliczki na stałe, otwierając swój zakład i wtapiając się w mały wielicki światek, dokumentując tętniące tam życie.

Władysław żywo adwokatował dla społeczności, a także zawodu fotografa. Jego działania w Wiedniu w 1910 roku przyniosły potwierdzenie uregulowania swojego statusu zawodu, kilka lat później doczekał się nawet tytułu honorowego. Dekadę później ponownie wystąpił w ramach obrony zawodu, a także został obsadzony jako prezes Cechu Fotografików w Krakowie, aby pod koniec swojego życia dostać oficjalny tytuł Członka Honorowego Cechu Fotografików w Krakowie za jego wkład, twórczość i wynalazki. 

Gargul zmarł 24 sierpnia 1946 roku, niedługo po przyznaniu mu tytułu członka honorowego, a pochowano go w Wieliczce.

Twórczość artysty

Władysław Gargul zasłynął ze swoich fotografii uwieczniających codzienne życie w Wieliczce, mając jednocześnie odpowiednią koncesję Zarządu Salin na wykonywanie zdjęć i oprowadzanie wycieczek po kopalni soli. Był on przede wszystkim dokumentalistą Wieliczki oraz jej zabytków. Najstarsze fotografie z tej miejscowości datuje się na ok. 1912 rok, występują na niej mieszkańcy, górnicy pracujący przy wydobyciu minerałów, turyści zwiedzający kopalnie, lokalne zabytki oraz działalności organizacji społeczno — kulturalnych. Wśród jego prac znalazły się również standardowe formy jak portrety, zdjęcia rodzinne czy okazyjne (np. komunie). Nie zrezygnował z tworzenia, nawet kiedy przypadł okres międzywojenny.

Nie można zapomnieć o jego wkładzie w branżę fotograficzną dzięki wynalazkom. Artysta nie tylko robił zdjęcia — był jednym z pionierów w kwestii usprawniania procesu, z jakim zmagali się ówcześni fotografowie. Kopiowanie odbitek było całkiem czasochłonnym procesem, Władysław jednak postanowił ułatwić sobie pracę i wspomagał się swoją własnym wynalazkiem: urządzeniem masowego kopiowania odbitek, który automatycznie kopiował ok. 1 tysiąc odbitek w ciągu godziny. Opatentowane narzędzie zostało odkupione przez samą firmę Eastman Kodak, kiedy to fotograf przedstawił je w Stanach Zjednoczonych. Między innymi był twórcą elektrycznego aparatu do suszenia klisz, elektrycznej płuczkarki do odbitek oraz elektrycznego bębna do suszenia odbitek.

Pionierem był również pod względem produkcji fotograficznych kart pocztowych bromosrebrnych. Otworzył swój Pierwszy Krajowy Zakład do Produkcji Kart Pocztowych Bromosrebnych w Bochni, otrzymując za to drugi złoty oraz srebrny medal w Wieliczce, roku 1903. 

Upamiętnienie 

Prace Władysława można aktualnie można oglądać w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni oraz w Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie. Jeśli chodzi o wydania online, katalog online MuFo posiada mnóstwo zbiorów zdjęć fotografa, od portretów po pocztówki. 

Bibliografia:

1. Wikipedia, https://pl.m.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Gargul
2. Zbiory.mufo.krakow https://zbiory.mufo.krakow.pl/galerie/wl-j-gargul-zaklad-fotografii-artystycznej/ 
3. Barwy Szkła
   https://barwyszkla.pl/swiat-ze-szklanych-klisz-wieliczka-w-fotografii-wladyslawa-gargula-28-czerwca-29-wrzesnia-2013-r/ 
4. Muzeum Wieliczka https://muzeum.wieliczka.pl/wladyslaw-gargul-fotograf-wynalazca 
5. Pai Media https://pai.media.pl/pai_wiadomosci.php?id=25845 
6. Wielcy z Malopolski, https://wielcyzmalopolski.pl/portfolio/wladyslaw-gargul/

Zdjęcia:

MHF 10659/II – Katalog On-Line (mufo.krakow.pl)

https://zbiory.mufo.krakow.pl/galerie/wl-j-gargul-zaklad-fotografii-artystycznej/