Tarnów

Tarnów



Tarnów to urokliwa miejscowość znana ze swojego malowniczego Starego Miasta, gdzie możemy podziwiać renesansowe i gotyckie budowle z przeszłych czasów. Miasto charakteryzuje się bogatą historią, sięgającą średniowiecza, oraz licznymi zabytkami, takimi jak ratusz z wieżą zegarową czy pomnik generała Józefa Bema. Jest również ważnym ośrodkiem kulturalnym i gospodarczym regionu, oferując liczne wydarzenia kulturalne, muzea i teatry. Dzięki dobrze rozwiniętej infrastrukturze i przyjaznej atmosferze, Tarnów przyciąga licznych turystów, którym polecamy odwiedzić imponujące budowle wpisane na szlak drewnianej architektury małopolski.

 

Kościół na Burku Matki Bożej

Tarnów, kościół Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej; Autorstwa Henryk Bielamowicz - Praca własna, CC BY-SA 4.0

Kościół Najświętszej Panny Marii, zwany „na Burku” (wezwanie kościółka: Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej; wezwanie parafii: Matki Bożej Szkaplerznej), wzniesiony przed 1458 r. nad potokiem Wątok, jest jednym z najstarszych drewnianych kościołów w Małopolsce. Jest to gotycka świątynia o zrębowej konstrukcji. Słupowa wieża z izbicą, zwieńczona baniastym hełmem z latarnią, została dobudowana w 1910 r. Wnętrze kościoła zdobią płaskie stropy z zaskrzynieniami w nawie, pokryte polichromią autorstwa Tadeusza Terleckiego z lat 30. XX w. Na północnej ścianie prezbiterium można dostrzec resztki późnorenesansowej polichromii ornamentalnej z XVI–XVII w. Rokokowy ołtarz główny, pochodzący z drugiej połowy XVIII w., zawiera w swoim centralnym polu słynący łaskami obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVI w. Dodatkowo na uwagę zasługuje barokowa ambona z XVIII wieku, rzeźby oraz barokowy krucyfiks również z XVII/XVIII wieku.

 

Kościół Świętej Trójcy na Terlikówce

Tarnów, kościół św. Trójcy; Autorstwa Henryk Bielamowicz - Praca własna, CC BY-SA 4.0

Kościół Świętej Trójcy na Terlikówce w Tarnowie, zbudowany w latach 1563–1589, reprezentuje tradycję gotyckiego budownictwa drewnianego, wzbogaconą o barokową wieżę dobudowaną w 1837 r. Malowniczy charakter świątyni podkreślają gontowe pokrycie ścian i dwukalenicowego dachu. Wnętrze zdobią płaskie stropy, pokryte polichromią z XX w. W głównym, wczesnobarokowym ołtarzu z pierwszej połowy XVII w. znajduje się cenny obraz przedstawiający rzadkie ujęcie Trójcy Świętej w typie Pietas Domini. Boczne ołtarze, pochodzące z końca XVI w., zawierają renesansowe obrazy: Koronację Najświętszej Panny Marii oraz Ukrzyżowanie z klęczącymi postaciami fundatorów u stóp krzyża. Całość dopełnia barokowy krucyfiks i ambona na belce tęczowej.

 

Kościół pw. św. Marcina Biskupa w Zawadzie

Zawada, kościół; Autorstwa Henryk Bielamowicz - Praca własna, CC BY-SA 4.0

Zawada leży na szczycie Góry Świętego Marcina (384 m n.p.m.), około 5 km na południe od centrum Tarnowa. Pierwsze wzmianki o parafii w Zawadzie pochodzą z 1326 roku. Prace archeologiczne w miejscowości odkryły pozostałości wczesnośredniowiecznego grodziska z IX–XI wieku oraz osady przygrodowej z X–XII wieku. Na skalistym cyplu po północno-wschodniej stronie Góry Świętego Marcina znajdują się ruiny zamku, zbudowanego w latach 1328–1331 przez Spycimira z Melsztyna. Kościół parafialny św. Marcina, pochodzący z XV wieku, wznosi się na samym szczycie tego wzgórza. Wnętrze świątyni zdobi polichromia z XX wieku: figuralna na stropach i ornamentalna na ścianach. Do najstarszych elementów wyposażenia należą cztery późnogotyckie płaskorzeźby na parapecie chóru oraz cenny późnogotycki krucyfiks z początku XVI wieku. W głównym, wczesnobarokowym ołtarzu z pierwszej połowy XVII wieku znajduje się obraz św. Marcina z tego samego okresu. Ciekawostką jest łańcuch zawieszony między nawą a prezbiterium, wykonany prawdopodobnie przez ślepego pasterza z jednego kawałka drewna.

 

Bibliografia:

  1. B. Cisowski, M. Duda, P. Wawrzak, K. Piórkowska, M. Czapla, D. Kłos, Szlak Architektury Drewnianej – Małopolska, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Promocji i Turystyki, Kraków 2010, Nr/Wydanie: II.
  2. Dodatkowo informacje o hasłach zostały zaczerpnięte z portalu: Wikipedia.org https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna 
    [data dostępu 21.06.2024].
  3. Tarnów : kościół N. P. Marii, polona.pl