Słońce i księżyc

W sobotę pod wieczór, z rana i w wieczór w niedzielę przed Św. Trójcą – trzykroć słońce się kłania: w żółtej, czerwonej i zielonej barwie.

Jeżeli słoneczko przez trzy lub więcej dni czerwone jak krew, to znak, że będzie wkrótce głód, mór albo wojna.

Góry na księżycu – to św. Jerzy grający na skrzypkach. Kto się w niego zbyt długo wpatruje, temu powiada: „Bogdajeś zaniewidział”. I człek niebawem wzrok traci.

Na nowiu różne do naszych chłopków przypytują się choroby, w których ból głowy ważną odgrywa rolę. Aby się od nich uchronić, zaprzyjaźniają się z księżycem na nowiu mówiąc: „Witajże, miesiączku nowy, oby nas nie bolały głowy”.

Gwiazdy

Furman (Woźnica) – gwiazda Wóz. O niej prawi, iż jakiś niezbożny woźnica jechał gdzieś w sam dzień Bożego Narodzenia, zamiast iść do kościoła. I dlatego wóz mu się rozleciał i między złowrogie przeniesiony gwiazdy.

Są także szczęśliwe gwiazdy, co urodzajność pól i darzenie się dobytku zwiastują ludziom. Dowiedziałem się o jednej. Zowią ją chłopi Jutrzenką. Ma ona świecić przez siedem lat nad Polską, a przez siedem lat nad Węgrami, a zabłyska pierwej nad tym z tych dwóch krajów, w którym pierwej ksiądz mszę odprawi pasterską.

Gwiazda jaśniejąca w dzień, zwłaszcza od wschodu, klęski ludziom zwiastuje: nieurodzaj, głód, wojny, rzezie i pożogi.

Każdy człowiek gwiazdę ma opiekuńczą, pod nią się urodził. Żywot jego z jej spleciony żywotem, gdy ona spada i gaśnie – i on też przenosi się do wieczności.

Niejeden kusi się o to, aby dowiedzieć się, która to ta gwiazda opiekuńcza jego. Uda mu się to czasem, lecz umrzeć musi natychmiast.

Świeci ona grzesznikowi, że jeno błyszczy; cnotliwemu jasno świeci.

Gwiazdy z ogonem (komety) zwiastują błyskawice, grzmoty i pioruny, ona zaś sama przepowiednią pomoru, głodu lub wojny.

Gwiazdka, co płynie po niebie, czyści się.

Oskar Kolberg, Wierzenia, czary i gusła, lecznictwo. Wyobrażenia o Wszechświecie  i Ziemi, w: Dzieła wszystkie, tom 48, Tarnowskie-Rzeszowskie, s. 258-259.

W tekście zachowano oryginalną pisownię.

Zdjęcie wyróżniające: Katarzyna Gawłowa, https://ckpirzielonki.pl/katarzyna-gawlowa-i-jej-obrazy/