Obecnie są to ruiny zamku biskupów krakowskich znajdującego się na Jurze Krakowsko–Częstochowskiej, który został wybudowany na Szlaku Orlich Gniazd. Przed 1243 rokiem tereny budowy zamku należały do rodu Gryfitów, a później do klasztoru benedyktynek, od których obszar został wykupiony przez krakowskiego biskupa Jana Prandota. Z jego inicjatywy rozbudowano twierdzę i do głównie drewnianej rezydencji dodano murowaną wieżę.

Domena publiczna

Za czasów panowania Kazimierza Wielkiego budowla pełniła funkcję granicznej twierdzy strzegąc szlaku handlowego Małopolski ze Śląskiem. W XV w. oprócz funkcji rezydencjonalnej dla biskupów i strażniczej zamek stał się dodatkowo więzieniem dla duchownych. Niestety polska twierdza, jak wiele innych, została zniszczona w wyniku najazdu Szwedów w XVII wieku, który rozpoczął stopniowy upadek zamku. W 1655 roku Szwedzi zajęli Lipowiec ustanawiając w nim główną kwaterę, a opuszczając twierdzę 2 lata później postanowili ją spalić. W latach 30. XVIII w. biskup – Konstanty Felicjan Szaniawski podjął się odbudowy siedziby duchownych. Prace remontowe kontynuowano do lat 50., a ich efekty możemy dostrzec do dzisiaj. Niestety w drugiej połowie XVIII wieku zamek został porzucony i oddany w ręce państwa. Popadał tak w ruinę aż do lat 50. XX wieku, kiedy to podjęto decyzję o jego ochronie i odbudowaniu. Po zakończeniu prac obiekt stał się częścią Muzeum – Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego w Wygiełzowie i Zamku Lipowiec.

Lipowiec; Autorstwa Borcejn - Praca własna, CC BY-SA 4.0

Bibliografia:

Wikipedia.org, Zamek Lipowiec, https://pl.wikipedia.org/wiki/Zamek_Lipowiec, [data dostępu: 17.05.2024];

Mmz.info.pl, Zamek Lipowiec, https://mmz.info.pl/o-muzeum/zamek-lipowiec/, [data dostępu: 17.05.2024].